W dzisiejszym artykule przedstawiamy przegląd najważniejszych zmian legislacyjnych w ustawie nr 576/2004 Coll. o opiece zdrowotnej, usługach związanych ze świadczeniem opieki zdrowotnej, które mają na celu w szczególności:
(i) ograniczenia ujawniania i udostępniania danych z dokumentacji medycznej pacjenta,
(ii) zezwolenie na ujawnienie informacji z dokumentacji medycznej żyjącego pacjenta posiadającego pełną zdolność do czynności prawnych jego najbliższej rodzinie.
Dotyczy to sytuacji, w której pacjent ze względu na stan zdrowia nie jest w stanie udzielić pełnomocnictwa wskazanej przez siebie osobie.
Dla jasności, dokumentacja med yczna to zbiór danych dotyczących stanu zdrowia danej osoby, opieki zdrowotnej i usług związanych z opieką zdrowotną. Jest ona przechowywana w formie pisemnej lub elektronicznej z podpisem elektronicznym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pacjent ma prawo zezwolić innej osobie na wgląd do swojej dokumentacji medycznej wyłącznie na podstawie urzędowo poświadczonego pełnomocnictwa (na czas określony lub do odwołania).
W uzasadnieniu wskazano, że biorąc pod uwagę nienaruszalność prywatności, ochronę przed nieuzasadnioną ingerencją w życie prywatne oraz ochronę danych osobowych, projekt nowelizacji respektuje wolną wolę pacjentów posiadających pełną zdolność do czynności prawnych, jednak w celu ochrony życia i zdrowia ludności stosuje się niezbędne wyjątki.
Ograniczenia dotyczące ujawniania i dostępu do dokumentacji medycznej
Nowelizacja ustawy wprowadza ze skutkiem od 1 sierpnia 2021 r. nowy instytut prawny zakazujący udostępniania i ujawniania danych z dokumentacji medycznej osoby, której dane dotyczą. W szczególności wprowadzenie instytutu ma na celu zapobieganie ujawnianiu danych osobowych członkom rodziny, o których osoba, której dane dotyczą, nie chce być informowana. Poprzez wydanie urzędowo poświadczonego zakazu ujawniania i dostępu do dokumentacji zdrowotnej dla konkretnej osoby, podmiot danych jest chroniony w przyszłości, tak aby w sytuacjach, w których nie jest w stanie podejmować samodzielnych decyzji dotyczących swojego zdrowia, "niepożądane" osoby nie były w stanie podejmować takich decyzji.
Należy jednak zauważyć, że jeżeli zastosowanie tego zakazu zagrażałoby zdrowiu osoby, zakaz ten nie będzie stosowany, a dane z dokumentacji medycznej mogą zostać ujawnione, pomimo zakazu, nawet osobie, której zostało to zabronione.
Dostęp do dokumentacji medycznej
Obowiązujące przepisy pozwalają na przyznanie prawa dostępu do danych z dokumentacji medycznej jedynie w niezbędnym zakresie, określonym w pełnomocnictwie. W praktyce powstają komplikacje, ponieważ zakres pełnomocnictwa, które może być udzielone do dostępu tylko do określonych danych z dokumentacji medycznej, jest niemożliwy do określenia w pełnomocnictwie. Pełnomocnik nie jest w stanie obiektywnie przewidzieć rozwoju swojego stanu zdrowia, a tym samym nie jest możliwe precyzyjne zdefiniowanie i określenie zakresu pełnomocnictwa do dostępu do danych z dokumentacji medycznej. Mając na uwadze powyższe, projekt ustawy wprowadza możliwość upoważnienia osoby do dostępu do dokumentacji medycznej osoby, której dane dotyczą, w pełnym zakresie.
Pisemne pełnomocnictwo z poświadczonym podpisem i zgoda powinny być stosowane w miarę możliwości, ponieważ opierają się na swobodnej decyzji danej osoby. Dotychczasowe przepisy nie określały jednak możliwości udostępnienia danych osobowych osoby, której dane dotyczą, członkom rodziny w przypadku, gdy osoba, której dane dotyczą, nie jest w stanie udzielić pełnomocnictwa (w przypadku dokumentacji pisemnej) lub zgody (w przypadku dokumentacji elektronicznej) na wgląd do swojej dokumentacji medycznej z powodu nieprzewidzianych okoliczności (np. śpiączki). Zatwierdzenie nowelizacji ustawy umożliwi najbliższej rodzinie (lub innym bliskim osobom) wgląd do dokumentacji medycznej w niezbędnym zakresie w skrajnych przypadkach. W przypadku osoby tymczasowo aresztowanej oraz osoby odbywającej karę pozbawienia wolności, poświadczenia podpisu na pisemnym pełnomocnictwie dokonywać będzie zakład karny lub areszt śledczy.
Kwalifikujące się osoby
Informacje mogą być przekazywane małżonkowi, dziecku, rodzicowi lub ich opiekunowi prawnemu. Osoby te będą musiały posiadać pisemne zaświadczenie od lekarza ogólnego danej osoby, nie starsze niż siedem dni. Lekarz pierwszego kontaktu musi, na wniosek zainteresowanej osoby, wydać pisemne potwierdzenie opatrzone własnoręcznym podpisem i pieczęcią. W pisemnym potwierdzeniu lekarz pierwszego kontaktu podaje szczegółowe informacje dotyczące wnioskodawcy w następującym zakresie:
- imię i nazwisko,
- adres stałego zamieszkania,
- miejsce i datę wydania certyfikatu,
- informację, że podmiot ujawniający nie ma zakazu ujawniania danych dotyczących osoby, której dane dotyczą.
Przyjęcie nowelizacji ustawy zwiększyło wysiłki na rzecz poprawy jakości opieki zdrowotnej, w szczególności poprzez umożliwienie osobom najbliższym wglądu w dokumentację medyczną osoby zainteresowanej bez uprzedniej zgody. Członkowie rodziny mają możliwość lepszego zapoznania się ze stanem zdrowia danej osoby, co daje im możliwość skuteczniejszego porozumiewania się z lekarzem prowadzącym co do dalszego postępowania przy ustalaniu celów leczenia danej osoby.
Źródła:
https://www.nrsr.sk/web/Default.aspx?sid=zakony/zakon&MasterID=8135
